Tarihten Dersler; “Vagon Li”
15 Kasım 2023, Çarşamba 00:01Ne güzel söylemiş Mehmet Akif Ersoy rahmetli,,
“Geçmişten adam hisse kaparmış..Ne masal şey!
Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi?
"Tarih"i "tekerrür" diye tarif ediyorlar;
Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?”
Her duruma, her konuya, her soruna söyleyebilirsiniz bu tarihi sözü. Tarihin tekerrürü kader mi bilinmez de pek de kader değil sanki. Hele düşmanlarımız asırlar sonrasının planlarını yapar ve el birliğiyle uygulamaya kalkarlarken, bugünkü Dünya düzeninde..tarihin tekerrürü asla tesadüf veya kadersizlik de değil şanssızlık da değil.
Tarihten anılara dalmak istedim. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışından sonra kurulan Cumhuriyet Tarihimizde bağımsızlık uğruna yapılanları özetleyeyim öncelikle (Kaynak; Cumhuriyet Ansiklopedisi YKY), Malum bağımsızlığın içinde ekonomik bağımsızlık da vardır.
7 Ocak 1924- Yabancı okulların içindeki dini alamet ve işaretlerin kaldırılması uygulaması yapıldı.
11 Haziran 1932-Yabancılara çalışma kısıtlaması (herhangi bir eğitim ve ustalığa gerek duyulmayan ya da yalnızca ilk ve ortaöğretimin yeterli olduğu seyyar satıcılık, çalgıcılık, fotoğrafçılık, berberlik, inşaat işçiliği, şoförlük gibi işler)
22 Şubat 1933- En önemli olay patlak verdi. Yataklı Vagon Şirketi Fransızlar tarafından işletiliyordu ve Beyoğlu acentesinde görevli Naci Bey’in Türkçe konuşması Belçikalı Müdür Jannoni’yi çıldırtmıştı “Resmi dil şirkette Fransızca’dır sözleriyle Naci Bey’i azarlar, para ve işten uzaklaştırma cezası verir. Olay duyulur, 25 Şubat 1933 tarihinde yüzlerce Yüksekokul öğrencisi şirketin Beyoğlu acentesi önünde protesto gösterisi yapar, olay şirketin Karaköy acentesinin camlarının kırılmasına kadar gider, Mustafa Kemâl’in resmini Halkevi’ne teslim eder protestocu gençler. Süren protestolar sonucunda Şirket Naci Bey’i hemen işe döndürür,Vagon-Li kadrosu değiştirilir ve Türk çalışan sayısı artırılır.
1 Eylül 1933- Denizyolları İşletmeleri Devlet tekeline alınır.
1 Ocak 1935- İstanbul Rıhtım Şirketi devletçe satın alındı.
21 Şubat 1935- Fransız misyonerlerin işlettiği bazı okullar millileştirildi.
1 Mayıs 1935- Aydın Demiryolları hükümet tarafından satın alındı.
30 Ağustos 1935- İstanbul Telefon Şebekesi hükümet tarafından satın alındı.
23 Kasım 1935- İstanbul Haliç Şirketi faaliyetine son verdirildi, vapur hizmetleri artık İstanbul Belediyesi tarafından verilmeye başlandı.
25 Ocak 1936-İstanbul Vapurculuk Şirketi ve tüm kabotajlar Denizyolları İdaresi’ne geçirildi.
21 Ocak 1936- İzmir Havagazı Şirketi devletçe satın alındı.
4 Eylül 1936- İstanbul Radyosu’nu devlet satın aldı.
28 Kasım 1936- Ereğli Kömür Şirketi hükümetçe satın alındı.
25 Aralık 1936- Şark Demiryolları hükümet tarafından satın alındı.
1 Ocak 1937-Satın alınan Sirkeci- Edirne hattı Devlet Demiryolları İdaresi tarafından işletilmeye başladı.
17 Haziran 1937- Kadıköy Su Şirketi devletçe satın alındı.
Bizim vatanımızda da olsa sahibi kimse onun sözü geçmiş. Vagon-Li bunun en tipik örneği.
Ekonomik gücünüz kadar bağımsız olabilmişsiniz tarih boyu.
Güçlüyseniz kimse yan gözle bakamamış vatanınıza, Bayrağınıza. Tarih hep ülkemizin, milletimizin lehine tekerrür etsin illa edecekse. Türkiye Cumhuriyeti ebediyete kadar yaşasın muasır medeniyet seviyesinin de üzerine çıkarak. Şehitlerimize, Milletimizin hizmetkarı olabilenlere minnetle.
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar ile işaretlenmişdir.
Yorumlar
abdullah kara
19-11-2023 21:57Üzgünüm imparatorluğun küllerinden yeni bir Devlet kurulmuş. Dedelerimizin topladığı KİT leri AKP tek tek satıyor
AHMET ÖZTEMEL
16-11-2023 10:35Sn. Kalaycı; teşekkürler katkınız için.
Bülent Kalaycı
15-11-2023 12:23Cumhuriyetin kuruluşunda devlet yabancıların elinde bulunan işletmeleri teker teker geri almış yokluklar diz boyu iken. Şimdide hepsi satılıyor dersi yabancılar almış bizimkiler ise hava almış.