Kur’an’ın Örnek Aileleri (1)

Hz. İbrahim, peygamber oğulları Hz. İsmail ve Hz. İshak; onların anneleri Hz. Sâra ve Hz. Hacer… Her biri tevhit eri, sabır timsali olarak asırlardır insanlığa örneklik etmektedirler.

Nikâh merasimlerinde yapılan dualarda tekrarlanan çok anlamlı bir cümle şöyledir: Allahım, bu çiftler arasına Âdem ile Havva, Muhammed ile Hatice, Ali ile Fatıma çifti arasındaki ülfet ve muhabbeti nasip eyle!

Yüce Allah, Kur’an’da peygamberimize salât ve selâm etmeyi müminlere emretmiş, sahabenin “sana nasıl salât ve selâm edelim ey Allah’ın Rasûlü” sorusuna peygamberimiz, salâvat dualarını öğreterek cevap vermiştir. Böylece bu salli-bârik duaları namazlarda okunur olmuştur.

Peygamberimizin tavsiyeleri doğrultusunda günlük namazlarda on beşerden otuz kere tekrarladığımız salâvat dualarında ise şu cümleler yer alır: Allahım, Muhammed ve âline salât selâm olsun. Tıpkı İbrahim âline selâm ettiğin gibi… Allahım Muhammed ve âlini mübarek kıl. Tıpkı İbrahim ve âlini mübarek kıldığın gibi. Bu peygamber duasında da iki aile hatırlanmaktadır: İbrahim Ailesi ve Muhammed Ailesi.

Bu dualarda, insanlık tarihinin çok önemli üç çifti, hatırlanmakta ve yeni çiftlere örnek gösterilmektedir. Gerçekten de yeni bir hayata merhaba diyen gençlerin önüne çok anlamlı doğru örnekler koymak önemlidir. Çünkü insanın örnek almaya ihtiyacı vardır.

Zira insan model olarak kabul ettiği kimselere özlem duyar, onlara imrenir, onları izler ve onlara benzemeye çalışır. Siz onların önüne doğru ve gerçekçi örnekler koymazsanız, bu sefer yanlış modeller onları peşlerinden sürükleyecek ve yanlış mecralara götürecektir.

Şimdi bu örnek aileleri kısaca tanıyalım:

Hz. Âdem ve Hz. Havva Çifti:

Bu iki çift, insanlığın atasıdır. İnsanlık bu çiftin bereketli ailesi ile oluşmuştur. Kur’an ayetleri bu çiftin belirgin özelliklerine dikkatlerimizi çeker. Şöyle ki:

Onlar, cennette birlikte misafir edilmişler. Yasak ağaçla birlikte sınanmışlar, şeytan ikisini birlikte aldatmış ve ikisi birlikte yasağı çiğnemişler, birlikte cennetten kovulmuşlar ve hatalarını itiraf edip birlikte tövbe etmişlerdir.

Yüce Allah onların tövbesini kabul etmiş ve onların dünyada kurdukları aile yuvası insanlığın yeşermesine vesile olmuştur.

Ey Âdem! Eşin ve sen cennette kal, orada olandan istediğiniz yerde bol bol yiyin, yalnız şu ağaca yaklaşmayın; yoksa zalimlerden olursunuz dedik. Şeytan oradan ikisinin de ayağını kaydırttı, onları bulundukları yerden çıkardı… (Bakara, 2/35-36) Her ikisi “Rabbimiz! Kendimize yazık ettik; bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen biz kaybedenlerden oluruz” dediler. (Araf, 7/23)

Onların bu birliktelikleri mesajlarla doludur.

Her şeyden önce onlar, birbirlerinden ayrılmaz tutkunluklarını, ülfet ve muhabbetlerini ortaya koymuşlardır. İnsan olmaları ve belki de bizler gibi peygamberler ve onların yolunun yolcuları davetçilerden mahrum olmaları sebebiyle yasağı çiğneyince, hemen hatalarını anlayıp birlikte tövbeye sığınmışlardır. Asla hatada ısrar etmemişler, itiraf etmişler ve bağışlanma dileğinde bulunmuşlardır.

Bizlere düşen onların sergiledikleri olumlu özellik ve güzellikleri izlemek, onların düştükleri benzer yanlışlara düşmemektir. Zira ailenin iki temel direği olan karı-koca, dini yaşamada birbirlerine destek olmaları; günahlara karşı birbirlerine engel olmaları gereken kişilerdir. Elbette seninle cehenneme bile giderim şeklindeki şer etrafındaki tutkunluk, tasvip edilebilir bir bağlılık ve sevgi değildir.

Öte yandan ilk insan tek eşlidir ve eşinden başkasını gözü görmemiştir. Onların birbirlerine olan bu tutku, aslında onların evlatlarına da verilmiştir. Nitekim Yüce Rabbimiz, birden fazla kadınla evlilik ruhsatını açıkladığı ayetinde; şayet, aralarında adaletsizlik yapmaktan korkarsanız bir tane almalısınız veya sahip olduğunuz ile yetinmelisiniz. Doğru yoldan sapmamanız için en uygunu budur (Nisa, 4/3) buyurarak bu hususa dikkatleri çekmiştir. Önemli olan bu tutkuyu hayırlara kanalize edebilmektir.