HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (2)

Cinlerin İnsanoğlunun Hizmetinde Olmaları:

“Hepsini bir araya toplayacağı gün: ‘Ey cinler topluluğu, siz insanlarla çok uğraştınız’ der. Onların, insan dostları derler ki: ‘Rabbimiz, birbirimizden yararlandık ve bize verdiğin sürenin sonuna ulaştık." Allah da buyurur ki ‘Durağınız ateştir. Allah'ın, dileyip affetmesi hariç, orada ebedi kalacaksınız.’ Şüphesiz Rabbin hüküm ve hikmet sahibidir, bilendir.” “Süleyman’a cinlerden insanlardan ve kuşlardan orduları toplandı, hepsi bir arada düzenli olarak sevk ediliyordu.” “Cinlerden bir ifrit: Sen makamından kalkmadan önce ben onu sana getiririm, dedi, bunu yapmağa gücüm yeter ve bana güvenilir." “Süleyman’a da, sabah gidişi bir aylık mesafe, akşam dönüşü bir aylık mesafe olan rüzgârı boyun eğdirdik ve onun için katran/petrol kaynağını da akıttık. Rabbinin izniyle cinlerin bir kısmı, onun önünde çalışırdı. Onlardan kim buyruğumuzdan sapsa, ona alevli azabı taddırırdık. Ona dilediği gibi kaleler, heykeller, havuzlar kadar geniş leğenler, sabit kazanlar yaparlardı. Ey Davud ailesi, şükredin! kullarımdan şükreden azdır.”

Meleklerin Âdeme Secde Etmeleri/Meleklerin İnsanoğlunun Hizmetinde Olmaları:

Yedi ayrı surede söz konusu edilen meleklerin Âdem'e yaptıkları secde ile ilgili şöyle buyurulur:

 "Hani Biz meleklere, 'Âdem'e secde edin' demiştik, İblis hariç hepsi secde ettiler, o ise kaçındı, büyüklük tasladı ve inkâr edenlerden oldu."

 Secde emrinin bir ayette, Hz. Âdem'e biçim verilmesinden sonra, iki ayette ise Âdem'e ruh üflenmesinden sonra verildiği açıklanmaktadır. Özellikle Bakara suresinde Âdem'in halife olarak yaratılması anlatılırken, Allah'ın ona eşyanın isimlerini öğretmesi ve meleklerin isimleri sayamaması üzerine Âdem'in onları saymasından sonra secde emrinin verilmesinden hareketle, Âdem'in ruh ve bedeni ile tam şuurlu bir insan olmasından sonra kendisine secde edildiğini söyleyebiliriz.

Hz. Âdem’e yapılması istenen secdenin ne olduğu konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Fakat tüm tefsircilerimizin üzerinde birleştikleri nokta, tıpkı kardeşlerinin Yusuf'a yaptıkları secde gibi, bu secdenin Âdem'e ibadet kastıyla yapılmadığıdır. Bu görüşleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Meleklerin secdesi, yere kapanmak suretiyle gerçekleşmiştir. Bu görüş sahiplerine göre melekler aşağıdaki amaçlar doğrultusunda secdeye kapanmışlardır:

a. Melekler bu secde ile, Âdem'e saygı gösterisinde bulunmuşlardır. Nitekim Bakara suresinin başında, meleklerin Âdem'e secdelerinden bahseden ayetlerden önce Âdem'in üstün meziyetleri sayılmıştır.

b. Melekler, Âdem'i kıblegâh edinerek secdeye kapanmışlardır. Kâbe’nin kıblegah sayılması gibi. Kâbe’ye yönelip secdeye kapanmaktan maksat, asılında Yüce Allah'adır. Tıpkı bunun gibi, melekler de Âdem'i kıblegâh edip Allah'a secde etmişlerdir.

c. Âdem, meleklere imam olmuş, onlar da ona uyarak secdeye kapanmışlardır.

d. Hz. Âdem'e boyun eğip onun ve evlatlarının işlerini üstlenme anlamında secdeye varmışlardır. Dolayıyla söz konusu secde meleklerin, Âdem ve Âdemoğullarının emrine boyun eğmeleri, onların maslahatlarına uygun işleri yerine getirmeleri anlamınadır. Yüce Allah'ın Âdem için, meleklere secde emri, onun üstünlüğünü tescil ettirmeye yönelikti. Nitekim emrin, meleklerin yaratılacak olan Âdem hakkındaki 'kan dökücü bozguncu' şeklindeki zanları, eşyanın isimlerini meleklerini haber veremeyip Âdem'in vermesinden sonra gelmiş olması, bu tezi desteklemektedir. Bu secde emrinde, aynı zamanda insan cinsinin üstünlüğünün tescil edilmesi de vardır.

Burada secdeyi Âdem'e boyun eğme, onun üstünlüğünü kabul edip onun maslahatlarına yönelik işleri yapma anlamına anladığımızda, meleklerin Âdem'e secdesinin yalnızca Âdem'e değil, onun şahsında tüm insanlığa yapılmış bir saygı gösterisi olduğunu söyleyebiliriz. Sonuç olarak, meleklerin yaptığı bu secdenin, tam olarak namaz secdesi olmadığı ve soyut bir secde olduğu söylenebilir.