Alış-verişte dürüstlük

 Alış-verişte hile yaparak, insanları aldatarak haklarını üzerine geçiren, so­nuçta toplum düzenini sarsan kimseleri Yüce Allah şöyle uya­rıyor: "Ölçüyü tam yapın, eksik tartanlardan olmayın. Doğru terazi ile tartın. İnsanların hak­kını azaltmayın.."([1]) “Bir şeyi ölçtüğünüz zaman ölçüyü tam tartın, doğru terazi ile tartın..."([2]) Allah Teâlâ böylece biz in­sanlara kazançlarımızı, kendi­mizin ve ailemizin rızkını helâl yollardan temin etmemizi, ha­ram lokmadan şiddetle kaçın­mamızı emretmektedir.

 Bu ko­nuda yine Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulur: "Ey inananlar; mallarınızı, aranızda haksızlık­la değil, karşılıklı rıza ile yapı­lan ticaretle yiyin, haram ile nefsinizi mahvetmeyin. Şüphe­siz Allah size merhamet eder."([3])

Sevgili Peygamberimiz, alış­verişinde dürüst olan ve müş­terisini aldatmayan bir satıcının kıyamet gününde Peygam­berler, doğru kimseler, sıddıklar ve şehitlerle beraber olacağını haber vermiştir.([4])  Yine Pey­gamberimiz bir gün pazarda buğday satan bir satıcının yanından geçiyordu. Elini yığının içine soktu ve bir avuç buğday çıkardı. Yığının üstü kuru oldu­ğu halde, avucunun içindeki taneler yaştı. Peygamberimiz, mal sahibine bunun sebebi­ni sorduğunda, yağmur­da ıslandığını söyledi. Efendi­miz: "İnsanların görebilmesi için onu açığa koymalı değilmiydin? buyurarak sözlerine şöyle devam etti: "Bizi aldatan bizden değildir."([5]) Bütün bun­lar, tüketicinin korunmasına, aldanmaların önlenmesine ve kalitenin iyi olmasına yönelik, dinimizin ortaya koyduğu gü­zel prensiplerdir.

İşte yukarıda adı geçen Türk Standartları Enstitüsü, yap­tığı standardizasyon çalışmala­rıyla, tüketicinin can ve mal güvenliğini korumak, mallar arasında karşılaştırma ve se­çim kolaylığı sağlamak, fiyat ve kalite yönünden aldanmaları önlemek, sipariş kolaylığı ve ucuzluğu sağlamak gibi he­deflerin gerçekleşmesi için ça­ba sarf etmektedir.

Alış-verişte hile ve aldatma kul hakkına tecavüzdür. İnsan­ları kul hakkı yemekten önem­le sakındıran Yüce dinimiz, in­san haklarına saygılı olmak ko­nusunda son derece hassasi­yet göstermektedir. Çünkü kul hakkı tövbe ve gözyaşı ile ödenmeyecek haklardandır. Bu hak, dünyada sahibine ödenmeden gidilirse daha zor şartlar altında, kıyamet günün­de mutlaka ödenecektir.

Bir gün Peygamber Efendimiz, Ashabı­na, "Müflis kimdir?" diye sor­dular. Ashabı Kiram: "Ya Rasûlallah! Allah ve Rasûlü daha iyi bilir ama, bize göre müflis hiç parası ve malı kalmayandır." dediler. Bunun üzerine Sevgili Peygamberimiz; "Müflis kıya­met günü Allah'ın huzuruna namazıyla, orucuyla, zekâtıyla gelir. Cenneti kazandığını zan­nederek tam sevineceği anda dünyada çeşitli sebeplerle hakkını yediği bütün hak sa­hipleri bir anda etrafını sarar­lar. Bütün amellerinin sevabı hak sahiplerine verilir, fakat kâfî gelmez; ozaman alacak­lıların günahı o kimsenin üzeri­ne yüklenip Cehenneme gön­derilir, hakiki müflis işte budur."([6])  buyurmuşlardır.

Birer vatandaş olarak; Ülke­mizin ekonomi ve teknikte iler­leyerek gelişmiş ülkeler   seviye­sine yükselmesi hepimizin gö­nülden arzusudur. Bunun için; millî sanayimizin belirli hedefle­re yönelmesi, kaliteli mal üreti­mi, ekonomide arz ve talebin dengelenmesi, ihracatta üs­tünlüğün sağlanması gerekli­dir. İşte Türk Standartları Ensti­tüsü bu konularda da öncülük yapmakta, böylece ülke kal­kınmasına yardımcı olmakta­dır.

Tek tek insanımızın ve ülkemizin menfa­atinin korunması ve kıt olan kaynaklarımı­zın israf edilmemesi açısından çok hayırlı bir hizmet olan stan­dart, standardizasyon ve kalite faaliyetlerinin tüm mal ve hizmetlerde yaygınlaş­ması için satın aldığımız mal ve hizmetlerde TSE markasını mut­laka aramalıyız. Unutmayalım ki ülkemiz, bilinçli üretici ve tü­keticilerin omuzlarında yükse­lecektir.

Dipnotlar:

1-Şuara, 26/ 181-183.

2-İsrâ  17/35.

3-Nisa Sûresi; 4/29.

4-Tirmizi; Tac, C.2. S: 197.

5-Müslim, İman: 45; Ebû Davud Büyu: 50; İbn-i Mace, Ticaret: 36, Tirmizi, Büyü': 72.

6-Müslim, El Birr Vessıla Veladâb: 15.