DIŞARISI ZEMHERİ

Uzun süren yaz, umut vermişti insanlara.

Gelmeyecek gibi görünüyordu, geldi ama işte.

Hava soğuk. Toprak ıslak. Kırlar saman sarısı. Günler karanlık. Günler gibi, gönüllerde karanlık aslında. Kış geldi. Kış çöktü önceki mevsimlerde yaşanan güzel günlerin üstüne.

21 Aralık, yılın en uzun gecesiydi.

21 Aralık zemherinin başlangıcı aynı zamanda.

Zemheri, kış demek.

Kış, harbi.

Kış, delikanlı.

Kış, tek yüzlü ve mert.

Ne yapacağı bellidir kışın.

Eski insanlara göre 40 gün süren zemheri, kış aylarının yaşandığı en sert günlerdir.

“Dışarısı zemheri. Kuduran evinden çıkmaz” derdi,  eski insanlar. Bu söz, zemherinin  hakkından gelmekte zorlanılan büyük bir bela olduğunu anlatmak için söylenirdi. Nitekim her insan karşı koyamaz ve baş edemezdi zemheriye karşı. Özelliklede  yok/yoksul  insanlar. Bu, dün böyle olduğu gibi, bugün de böyle. Her insanın hayatını değerlendirmesi  fazla mümkün olmuyor. Hayatın herkese eşit davranmadığı muhakkak. Dünyanın her yerinde bu böyle. Ya değilse yoksulluk/zenginlik, diye bir kavram olur muydu insanlar arasında?

21 Aralık yılın en uzun gecesiydi.

21 Aralık zemherinin başlangıcıydı.

22 Aralık ise Gün Dönümüydü.

Çokça kullanırdı bu sözler, bizim nesilden önceki nesiller tarafından.

 Gün Dönümü.

Yılda iki kez tekrarlanan Gün Dönümü, Güneş’in yarımkürelerde en büyük açılarla düştüğü günler olarak biliniyor. Bulunulan yarımküreye göre gündüzlerin veya gecelerin kısalmaya veya uzamaya başladığı tarihler olarak kabul ediliyor. Buna göre 21 Aralık itibarıyla geceler kısalırken, gündüzler uzamaya başlıyor.

Zemheri.

Zemheri günleri, soğuk günlerini en soğuğu olan günler.

Zemheri, özellikle yoksullar ve dar gelirli aileler için olağanüstü zor günler, günümüzde.

Pahalı olan hayat, bu mevsimde birkaç misli daha pahalanıyor.

Sobalı evlerde ısınmak kolay değil her şeyden önce.

Bu mevsimde daha çok 10-25’er kiloluk çıkma çuvallarda satılan odun ateş pahası.

Evine yarım ton, bir ton odun alabilen aile mahallenin zengini sayılıyor.

Kömür daha da pahalı.

Ailelerin gelirine göre kömürde odun gibi çuval ya da ton olarak satılıyor.

Zemheride ısınma hakkından gelinmesi zor olan bir sorun olmaktan öte, büyük bir sorun olmaya başladı artık.

Sırf ısınma mı sorun olan?

Değil elbette.

Hayat, ısınma değil sadece.

Doğalgaz kullanılan konutlarda da, Zemheri günleri tam olarak zulüm günleri oluyor. Faturalar 2-3 misli artıyor bu günlerde. Başka giderlerde büyük ölçüde artıyor aynı şekilde.

DIŞARISI ZEMHERİ

Zemheri göğsünde baharı saklıyor bütün zorluk ve acımasızlığına rağmen. Zemheri bahara gebe. Baharı hayal ederek yaşamak zemherinin zulmünü belki biraz dindirebilir mi bilmem. Gökteki binlerce, on binlerce kuş kümeler halinde bahara doğru uçuyor.

Tek teselli, baharı hayal etmek olmalı Zemheride.

Yapılacak başka ne var elde?