GEBELİKTE TAKİP VE BESLENME (ANTENATAL BAKIM) (2)

Mevcut gebeliğinde;                                                               

·        Tanı konulmuş veya şüpheli çoğul gebelik

·        18 yaşından genç, 35 yaş ve üstü                                           

·        Mevcut veya önceki gebeliklerde Rhesus isoimmunizasyonu

·        Vajinal kanama                       

·        Pelvik kitle                                                     

·        Diastolik kan basıncının 90 mmHg üstünde olması                   

·        Anemi                                    

Özgeçmişinde;

·        Diyabet hastalığı          

·        Renal hastalık                                     

·        Kardiyovasküler hastalık                                                                   

·        Tiroid hastalığı                                    

·        Hematolojik hastalık, talasemi taşıyıcılığı                                             

·        Sigara, alkol veya diğer madde bağımlılığı                                            

·        Otoimmün hastalık

·        Diğer ciddi tıbbi hastalık veya durum   

·        Yapılan muayene sonucuna göre tespit edilen riskli durumlar not edilmeli.

1. KONTROL (Gebelik şüphesi varlığında):

Gebelik şüphesi bulunan bir hastanın ilk kontrolünde βhCG bakılmalı ve βhCG değerine göre yapılacak ultrasonografik değerlendirme ile gebelik kesesinin intrauterin yerleşimli olduğu konfirme edilmelidir. Uterin kavite içerisinde gestasyonel kese görüntülenemiyorsa ektopik gebelik açısından hasta bir üst merkezde değerlendirilmek üzere sevk edilmelidir.

İntrauterin gebeliği bulunan bir hastada bilinen menstruel gün ile ultrasonografik ölçümlerde gebelik haftası uyumlu değil ise ultrasonografik ölçümlere göre beklenen doğum zamanı hesaplanmalı ve gebeye bilgi verilmelidir. 6-10. Haftalar arasında baş popo mesafesi ölçümü gestasyonel yaşı tahmin etmede en güvenilir ölçüm olarak kabul edilmektedir. Erken gebelik haftasında uygulanacak ultrasonografi özellikle menstruel siklus düzensizlikleri olan kadınlarda gebelik haftasının doğru olarak belirlenmesini sağlayarak yanlış postterm gebelik tanısı ile gereksiz doğum indüksiyonu oranını azaltacaktır. Yanı sıra, intrauterin ve ektopik gebelik ayrımının erken dönemde yapılmasında, çoğul gebeliklerde koryonisiteyi belirlemede, uterin ve adneksial patolojileri tanımlamada yararlıdır.

2. KONTROL  (İlk 14 hafta içerisinde/ 30 dakika):

Gebenin risk profili çıkarılır.Yüksek riskli gebelik açısından herhangi bir risk faktörü taşımayan gebe sonraki muayene tarihi konusunda da bilgilendirilmelidir. Rutin muayene sayısını azaltmak için her muayenede bakım, bilgilendirme ve gebeye destek için ayrılan zamanı arttırmak gerekir.

·        Kan basıncı, kilo ve boy ölçülmelidir.

·        Vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplanmalıdır. Gebe, VKİ değeri göz önünde bulundurularak öngörülen kilo alımı konusunda bilgilendirilmelidir.

·        Beklenen doğum zamanı hesaplanmalı ve gebeye bilgi verilmelidir.

·        Gebelikle ilgili yakınmalar dinlenir, gerekli durumlarda tedavi düzenlenir (bulantı, kusma, vajinal akıntı, kaşıntı, vajinal kanama, karın ağrısı)

·        Buvizitte tam fizik muayene yapılmalıdır. Bütün sistemler özellikle kalp, akciğer ve böbrek hastalıkları değerlendirilmeli ve gereken tetkiklerle belirlenmeye çalışılmalı, gerekli durumlarda konsultasyon istenerek takip programı düzenlenmelidir. Başta tiroid olmak üzere bütün endokrin bezlerin durumu, el ve ayaklarda ödem, varislerin mevcut olup olmadığı değerlendirilmelidir.

·        Fizik muayeneyi takiben pelvik muayene yapılmalı, vulva, vajen, serviks değerlendirilmelidir.

·        Servikal yetmezlik erken ikinci trimester abortuslarına yol açabilir.

·        Vulva, vajen, ve servikal lezyonların tanısında gerektiğinde kolposkopi, biyopsi, veya kültür kullanılır. Servisitler tedavi edilmedikleri takdirde preterm eylem ve koryoamniyonit gibi komplikasyonlara yol açabilirler.

Laboratuar Testleri:

·        Kan grubu ve Rh durumu belirlenir. Rh (-) gebelerde endike olan durumlarda indirekt coombs testi yapılarak Anti D immünglobulin uygulanmalıdır.

·        Hemoglobin ölçümü yapılır. Hb< 11g/dl ise demir desteği başlanır.

·        Hepatit B virüsü, Rubella vebilgilendirilmiş onam alınarak HIV taraması yapılır.

·        Sifiliz taraması için ülkemizdeki durumuyansıtan yeterli kanıt bulunmamaktadır ancak tarama ile yakalanabilecek olgularda uygulanacak tedavi anne ve fetus için etkin tedavi sağlayacaktır.

·        Orta idrar tetkikinde proteinüri istenir.

·        Asemptomatik bakteriüri taraması için idrar kültürü istenir.