ÖLÜM

Keçecizade Fuat Paşa’nın ölümü üzerine, onu çok seven Abdurrahman Sâmî Paşa (Senato azasıdır vefatı M. 1878), şu fevkalâde güzel mersiye gaze¬lini yazmış Fuad Paşanın sandukasının önüne levha halinde yazıla¬rak kon¬muştur:

Ey zâir-î sâhib-nefes hubb-î sivâ’dan meyli kes

Dünyâda kalmaz hîç kes Allah bes bâkî heves

Her ten biter bir derd-ile geh germ-ile geh serd-ile

Uğraşmaya bir ferd-ile değmez bu dünya-yı ehas

Ben de Fuad-ı asr-idim fass-î nigîn-i sadr idim

Nakş-î hümâyun-satr-idim gösterdi çerh rûy-î abes

Dil-haste oldum bir zaman tedrîc-ile bitdi tüvân

Uçtu nihayet mürg-ı cân çünkî harâb-oldu kafes

Söndü çerâğ-ı âfiyet zulmette kaldı şeş cihet

Açıldı subh-i âhiret enzâr-ı Hak’dan muktebes

Buldum o dem Sübhân’ımı arz-eyledim ısyanımı

Matlûb-edip gufrânımı rahmetle oldu dâd-res

Yârab bu abdin-rû-siyah etdimse de yüzbin günâh

Dergâhını kıldım penâh afvındır-ancak mültemes

Târîh’dir ism-i Gafûr labüd eder sırrî zuhûr

“Afv-olunur her bir kusûr” Allah bes bâkî heves.( )

Her ne kadar tercümeler, Türkçeleştirme ve sadeleştirmeler şiirlerin tadını kaçırıyor, halavetini bozuyor, asaletini zayıflatıyor ise de, gençlerimizden anlamakta zorlananlar olacağını düşünerek beyit beyit manalarını da verelim:

Ey ziyârete gelen diri insan! Allah’dan başka hiçbir şeye gönül verme! Dünyâda kimse kalmaz. “Allah yeter, o'ndan gayrı her şey, gelip geçici heves¬tir.”

Acı tatlı günlerden sonra her beden bir dert ile ölür. Onun için bu vefasız dünyada kimse ile uğraşmaya gerek yok.

Bende yaşadığım zamanda eşi manendi olmayan biri idim. Sultanın göz bebeği, en kıymetli yüzüğü, onu temsil eden mühürü gibi olduğum halde, felek (kader) bana bile kötü yüzünü gösterdi işte ölüp gidiyorum.

Gönlüm hastalandı, gücüm kuvvetim azalarak bitti. Nihayet can kuşum (ruhum) uçtu gitti, çünkü kafes eskidi harap oldu.

Sıhhat ve afiyet mumu söndü. Her taraf zifiri karanlık oldu. Açılan ahiret kapısından Allah’ın nuru ve aydınlığı parladı.

O an yaratıcımı buldum, günahlarımı O’na arz eyledim ve affımı, bağış¬lanmamı istedim. Sonsuz rahmeti ile yardım edip affetti.

Yâ Rab! Yüzbin günâh işledim ise de, bu kara yüzüm ile, yü¬ce kapına sı¬ğınıyorum ve senden, affımı diliyorum.

Gafûr ismini bu yazıma târîh( ) yapdım. Ma’nâsı, sırrı elbet zuhur eder ve bütün kusûrlarım afv olunur. “Allah yeter, o'ndan gayrı her şey, gelip geçici hevestir.”

Yüce Rabbimiz: "Doğrusu dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlence¬dir"( ), "Her canlı ölümü tadacaktır"( ),  "Allah'dan başka her şey yok olacaktır, bâkı olan ancak Allah’dır."( ), ayetleriyle, Peygamber Efendi¬miz de "Dünya ahiretin tarlasıdır"( ) burada ne ekersen orada onu biçecek¬sin buyurarak insanları ikaz edip uyanık olmaya davet ederler.

 Ger¬çekten 950 sene yaşadığı ayetlerle sabit olan Nuh Peygambere dünyayı nasıl bulduğunu sormuşlar "iki kapılı bir oda gibi,        bi¬rinden girdim öbürün¬den çıktım"( ) demiş.

Ehlullah’dan biri şöyle diyor: Dünyanın evveli BÜKÂ yani ağlama, her doğan çocuk ağlaya¬rak doğar. Ortası ANÂ' yani zorluk, telâşe, meşakkat. Ahiri de FENÂ fani¬lik, dünyaya gelir¬ken olduğu gibi, hiçbir şey alamadan, götüremeden, her şeyi dünyada geride bırakarak sadece ayıplarını örtmek için birkaç metre bezle dünyadan ayrılmak. Ahirete intikal etmek.

Selçuklu Sultanı Alpaslan'ın büyük veziri Nizamül Mülk;  “Siyasetnâme” isimli eserinde kalıcı olmayan, yalan, fani olan şeyleri sa¬yarken şunları da zikreder:

1-Bulutun gölgesi.

2-Kötünün dostluğu.

3-Kadının sevgisi.                

4-Yalancının övgüsü.

5-Zalimin zulmü.

6-Mal ve servet.

7-Mevki ve makam

Fakat günümüzdeki hesaplar hiçte bu ikili sisteme, yani dünya ve ahiret hayatına göre yapılmıyor. Sadece dünya düşü¬nülüp ahiret hiç akla getirilmi¬yor. Nice zulümler, haksızlıklar, kalleşlikler, vefasızlıklar, sada¬kat¬sizlikler, hainlikler, hırs ve tamah... bu sebeple çoğalıyor.

Dipnotlar:

1-Yılmaz Öztuna, “Keçecizade Fuat Paşa” Kültür Bak. Yay. Türk Büyükleri Dizisi: 86, İst.1988, s. 62.                 

2-Şiirde geçen (غفور) kelimesi Ebced hesabına vurulduğunda Fuat Paşa’nın ölüm yılı olan H. 1286, M. 1878 yılı çıkmaktadır.                                                                                                                                                  3-Muhammet Sûresi, 36.

 4-Enbiya Sûresi, 35.

5-Ankebût Sûresi, 14.

6-Keşfü’l-Hafâ, c. 1, s. 495 (1320). 

 7-Nizâmül Mülk, “Siyâsetnâme”, Kültür ve Turizm Bak. Yay. Ank. 1982.  s. 60.