İBADET-1

Bî-namaz deyip beni Hak’tan uzak gören,

Sığmaz senin hayâline mihrâb-ı minberim.

Sen sâde beş vakitte anarsın Allahını,

Ben her zaman onunla emin ol beraberim.   

Neyzen Tevfik 

İbadet; yaratanı hatırlayıp, onun huzurunda dur­maya de­nir. İnsanın yara­tılış gayesi budur, eşref-i mah­lûkat olmasının sebebi de budur. Onu hayvan­lardan tef­rik eden de budur. Rabbimiz: “Duanız olmasaydı Rabbiniz size ne diye değer ve önem verecekti?(vermezdi).”(1) buyurur. 

Bilinçsiz, tefekkür ve tezekkürsüz, kuru kuruya, alış­kanlık icabı, sadece ibadet vakitlerinde yapılan ibadetin, ha­tırlanan yaratıcının, beyitte de olduğu gibi fazla kadr ü kıy­metinin olmayacağı dile getirilir.

Hz. Ali: “İlimsiz ibadette, tefekkürsüz tilâvette hayır yoktur.” buyurmuş­tur. 

“Allah’tan korkan günahkâr, ibadetlerine güvenen abitten daha iyidir”   Sadi

Buradan şunu anlıyoruz: İbadetler, dualar, tespih ve ten­zihler… Yaratıcı­nın verdiği sayısız nimetlere bir te­şekkürdür. Yoksa yapılana bir fatura kesip, karşılığında şunu isterim, bunu beklerim… demek değildir. Yahudi ve Hıristi­yanlıkta ibadetler mutlaka ma­bette ve bir din görevlisinin delaletinde yapıla­bilir. Özel günlerde ve özel elbiselerle yapılabilir. Hele Yahudilikte; ibadet ederken Tallit, Tzizith, Arba Konfoth vb. isimli giysiler giyilmesi şarttır. Ya­hudiler Kipa giymeden ibadet ve dua yapamazlar. Ama İslâm’da böyle bir şart yoktur. 

Osmanlı içinde yaşayan azınlıkların dinine ve inan­cına asla müdahale et­memiş, Müslüman olmaları için asla onları zorlamamış, örf adet ve gelenekleri hususunda onları serbest bırakmıştır. Elçiler için saraylarda, yolcu­lar için ker­vansa­raylarda kilise ve havra yaptığı bile ol­muştur. Çünkü onların naza­rında muharref bile olsa bir dine mensup olmak, dinsiz­likten daha iyidir. Zin­danla­rında bile gayri Müslimler için ibadethaneler yapıldığı, Osmanlıların çalıştır­dıkları esirlere gündelik para ver­dikleri, ama o zavallıların kazandığı bu pa­raları zindanda görev yapan veya belli günler dışarıdan zin­dana gelen pa­pazla­rın günah çıkartırız diye ellerinden aldık­larını ecnebi seyyahlar yazmak­ta­dır.(2)

Bizim Peygamberimizin tavsiyesine göre: Kişinin anne veya babası gayri Müslim olsa, ibadet etmek için kiliseye ve havraya gidemese, gerekirse evladı onu sır­tında oraya götür­mekle yükümlüdür.

Çok ibadet eden, birazda ibadetine güvenen bir derviş sık sık Allah’dan mutlak adalet istermiş. Ahir ömründe bir iftiraya uğramış ve kazığa oturtul­mak üzere götürü­lürken “Ya Rab bir ömür senden adalet istedim ama so­nunda neye uğradım” deyince bir nida geliyor: “Sen iste­din bende ver­dim. Sen delikanlı iken sinekleri toplu iğ­neye dizerdin, bende adalet verdim sende dizileceksin...” Dolayısıyla biz Cenâb-ı Allah’dan mutlak af isteyeceğiz, mut­lak adalet istersek mi­salde olduğu gibi biz zararlı çı­karız.(3) Bu sebeple insan iba­det edecek ama, yaptığı iba­detlere güvenerek, cennetlik ol­duğu veya Al­lah’ın sevgili kulu olduğu zannına kapılmaya­cak. Belki de yaptığı iba­detlerin hiçbirisi kabul edilmemiştir. Edip-etmemek Al­lah’a mahsustur.

Dipnotlar:

1- Furkân Sûresi, 77.

2- Stephan Gerlach, “Türkiye Günlüğü”, Kitap Yayınevi, 2007, İst. s. 34.

Aşk odu: Aşk ateşi, Erenler: Evliyalar, Zahir: Görünüş, Mest: Sarhoş, Ruz-i elest: Allah’ın “Ben sizin Rabbiniz değimliyim” diye soracağı gün, Dürdane: İnci, Mahir: Maharetli,

3- Ö. Tuğrul İnançer ile “Gönül Sohbetleri”, Sufi Yay. İst. 2010, s. 56.