- Makaleyi Paylaş
- Facebook'ta Paylaş
- Twitter'da Paylaş
- 30 Mart 2018, Cuma 7:42
- 2244 kez okundu
İslâm'ın helâlleri, yasaklarından fazladır. Sorumlu mükellef kimsenin davranışları, Efâl-i mükellefîn diye bilinen sekiz madde ile belirlenmiştir. Buna göre akıllı ve büluğ çağına ulaşmış her mü'minin söz ve davranışları bu sekiz maddeden birinin içerisine girer. Bunların beşi (farz, vacib, sünnet, müstehab, mübah) helâl olan, yapılmaya değer şeylerdir, üçü (haram, mekruh, müfsit) ise terk edilmeye değer şeylerdir.
Bu değerlendirme Kitap ve Sünnete göre yapılır. İnsanların keyif ve görüşlerine göre değil.
İnsan, sürekli hareket halinde olan, sürekli üreten bir varlıktır. Onun kalbi, beyni, dili ve diğer organları bu hareket ve üretime ortaktır. Her zaman ve mekânda, bir adı da Müheymin olan Yüce Allah'ın gözetiminde olan insanın tüm davranışları dine göre değerlendirilir.
Kalb eylemleri olan niyetlerimiz, kalbimizde beslediğimiz sevgi ve nefretler, haset ve kin gibi duygular… Beyin eylemleri olan, düşüncelerimiz, kurgularımız… Lisan eylemleri olan söylemlerimiz… Diğer organlarımızla yaptığımız eylemlerimiz… Geride bıraktığımız eserlerimiz, açtığımız iyi yahut kötü çığırlar, çocuklarımız… Bunların hepsi bu sekiz maddeye göre değerlendirilir. Kısaca Müslüman, ahirette bu sekiz maddeden yargılanacaktır.
Müslüman, yapılmaya değer olan şeylerden gücü neye yetiyorsa onları hemen yapmaya gayret etmelidir. Zaten bunlar birbirleriyle iç içe şeylerdir. Sözgelimi iki rekâtlık farz bir namazın içerisinde, vacip olan, sünnet olan, müstehap olan hükümler vardır.
Aynı şekilde, yapılmaması gereken şeylerden de mümkün mertebe kaçınmalıdır. Bu husus şöyle formülize edilmiştir: Günahı küçük görme, kime karşı işlendiğine bak. Sevabı/hayrı da küçük görme, kimin için işlendiğine bak. Görmez misin, yüce dağlar, küçük kum tanelerinden oluşur.
Veda Hutbesinde Peygamberimiz, "Ashabım! Bugün şeytan sizin şu topraklarınızda yeniden tesir ve hakimiyetini kurmak gücünü ebedi surette kaybetmiştir. Fakat siz; bu kaldırdığım şeyler dışında, küçük gördüğünüz işlerde ona uyarsanız, bu da onu memnun edecektir. Dininizi korumak için bunlardan da sakınınız!" buyurarak çok önemli bir hususa dikkatlerimizi çekmiştir. Bundan ne çıkar, bu kadarcıktan bir şey çıkmaz, bu kadarı kadı kızında da olur, şimdi herkes böyle yapıyor, zaman bunu gerektiriyor, el adama ne der, böyle yapmazsak kınarlar anlayışı, günahı küçük görmeye, onu basite almaya ve sonunda büyük günahlara kapı aralar.
HELÂL VE HARAM KILMA YETKİSİ:
Peygamberimiz bir hadislerinde şöyle buyurur: "Helâl bellidir, haram da bellidir. İkisi arasında şüpheli şeyler vardır ki insanların çoğu bundan habersizdir. Şüpheli şeylerden sakınan dinini ve ırzını korumuş olur, şüpheli şeylere dalan da harama düşmüş olur."
İslâm'a göre eşyada asıl olan mübah/helâl olmasıdır. Nitekim Rabbimiz, "O Allah'tır, yeryüzünde bulunan her şeyi sizin için yaratan" ayeti ile evrenin emrimize amade kılındığını haber verir. Eşyada asıl olan helâl olmasıdır, ancak ayet ve hadislerde haram olanlar müstesnadır.
Dinimize göre bir şeyi haram kılma yetkisi tamamıyla Allah ve Peygamberine aittir. Kur'ân, kendilerine Kitap verilenlerden Allah'a ve âhiret gününe inanmayan, Allâh'ın ve Elçisinin harâm kıldığını harâm saymayan ve gerçek dini din edinmeyen kimselerle savaşı emreder.
Rabbimiz şöyle buyurur: "Peygamber size ne verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan sakının ve Allah'tan korkun. Çünkü Allâh'ın azâbı şiddetlidir." Ayetin doğru anlaşılmasında şu tarihi olay bize rehberlik etmektedir:
Abdullah b. Mesud'a, Esed oğullarından Ümmü Yakub adlı bir kadın gelir ve aralarında şu konuşma geçer:
"Senin dövme yaptırmaktan, saç/peruk taktırmaktan, kaş kirpik aldırmaktan kadınları men ettiğini duydum. Senin bu konuda, Allah'ın kitabından bir dayanağın var mı?"
"Evet, bu konuda hem Kur' ân'a hem de sünnete dayanıyorum."
"Vallahi ben, mushafın her yerini okuyup inceledim, ama onda senin dediğin yasağı görmedim!"
"Peki sen şu ayeti görmedin mi: Peygamber size ne getirdiyse onu alın, o sizi neden sakındırdıysa ondan sakının?"
"Evet, onu gördüm."
"Ben, Hz. Peygamber'in bu sayılanları yasakladığını bizzat kendisinden işittim."
"İyi ama, senin ailenden de bunları yapanlar var!?"
"O zaman buyur evime gir, bak bakalım böyle bir şey var mı?"
Kadın eve girip baktı ve "Hayır böyle bir şey görmedim." dedi.
Bunun üzerine Abdullah şöyle dedi: "Sen Allah'ın seçkin kulu Hz. Şuayb'in şu sözünü bilmez misin? 'Ben size yasakladığım şeyi, kendim işleyerek sizinle ters düşmem.'
MAKALEYE YORUM YAZIN

-
03.05.2019 O’NU ANMAK ve ANLAMAK (2)
-
26.04.2019 O’NU ANMAK ve ANLAMAK (1)
-
19.04.2019 İBADETİ HAYATA TAŞIMAK (2)
-
12.04.2019 İBADETİ HAYATA TAŞIMAK (1)
-
05.04.2019 Berekete Ermek İçin Dini Amaç Edinerek Evlilik Tercih Edilmeli!(2)
-
29.03.2019 Berekete Ermek İçin Dini Amaç Edinerek Evlilik Tercih Edilmeli! (1)
-
22.03.2019 Kur’an İle Dolup Secdelere Kapanmalı! (2)
-
15.03.2019 Kur’an İle Dolup Secdelere Kapanmalı! (1)
-
08.03.2019 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (3)
-
01.03.2019 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (2)
-
22.02.2019 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (1)
-
15.02.2019 KÜLTÜR DÜNYAMIZDAKİ KUR’AN MOTİFLERİ (3)
-
08.02.2019 KÜLTÜR DÜNYAMIZDAKİ KUR’AN MOTİFLERİ (2)
-
25.01.2019 ALLAH YOLUNDA OLANLAR (2)
-
18.01.2019 ALLAH YOLUNDA OLANLAR (1)
-
11.01.2019 Secde Kervanına Katılıp Rahmete Ermek (3)
-
11.01.2019 Secde Kervanına Katılıp Rahmete Ermek (3)
-
04.01.2019 Secde Kervanına Katılıp Rahmete Ermek (2)
-
28.12.2018 Secde Kervanına Katılıp Rahmete Ermek (1)
-
14.12.2018 HZ. MEVLÂNA'YI DOĞRU ANLAMAK VE TANIMAK (2)
-
07.12.2018 HZ. MEVLÂNA'YI DOĞRU ANLAMAK VE TANIMAK (1)
-
30.11.2018 KUR’ÂN’IN KEŞKELERİ (2)
-
23.11.2018 KUR’ÂN’IN KEŞKELERİ (1)
-
09.11.2018 Kur’an’ın Cennet Tasvirleri (2)
-
03.11.2018 Kur’an’ın Cennet Tasvirleri (1)
-
26.10.2018 Ayetlerden Öğüt Alıp Gereğini Yerine Getirme Adına Secde (2)
-
19.10.2018 Ayetlerden Öğüt Alıp Gereğini Yerine Getirme Adına Secde (1)
-
12.10.2018 HELÂL ve HARAM KILMA YETKİSİ (3)
-
05.10.2018 HELÂL ve HARAM KILMA YETKİSİ (2)
-
22.09.2018 Kur’an İle Bilinçli Bir Şekilde Secdelere Kapanmalı (2)
-
14.09.2018 Kur’an İle Bilinçli Bir Şekilde Secdelere Kapanmalı (1)
-
07.09.2018 İslâm’da Çocuk Hakları (2)
-
31.08.2018 İslâm’da Çocuk Hakları (1)
-
17.08.2018 HACCI VE KURBANI HAYATIMIZA TAŞIMAK
-
10.08.2018 Kur’an’ın Örnek Aileleri (3)
-
03.08.2018 Kur’an’ın Örnek Aileleri (2)
-
27.07.2018 Kur’an’ın Örnek Aileleri (1)
-
20.07.2018 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (3)
-
13.07.2018 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (2)
-
06.07.2018 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (1)
-
29.06.2018 “ONLAR, AZ GÜLSÜN, ÇOK AĞLASINLAR!” (2)
-
22.06.2018 “ONLAR, AZ GÜLSÜN, ÇOK AĞLASINLAR!” (1)
-
08.06.2018 KUR’ÂN İLE HAYATIMIZIN KARANLIKLARINI AYDINLIĞA ÇEVİRELİM! (3)
-
19.05.2018 ALLAH, SİZİN İÇİN KOLAYLIK DİLER (2)
-
11.05.2018 ALLAH, SİZİN İÇİN KOLAYLIK DİLER (1)
-
27.04.2018 Ana Babanın Hakkı Varsa Çocukların da Hakkı Var! (1)
-
20.04.2018 İsrâ ve Miracı Yaşamak ve Yaşatmak! (2)
-
13.04.2018 İsrâ ve Miracı Yaşamak ve Yaşatmak! (1)
-
06.04.2018 HELÂL HARAM ANLAYIŞIMIZI KİM BELİRLİYOR? (2)
-
23.03.2018 Secdeye Koy Baş, Rabbe Yaklaş! (2)
-
16.03.2018 Secdeye Koy Baş, Rabbe Yaklaş! (1)
-
02.03.2018 Modern Hayatta Dinî Yaşam (1)
-
23.02.2018 Nikâh İbadetinin Sonlanması ve Sonrasındaki Sorumluluklar (3)
-
16.02.2018 Nikâh İbadetinin Sonlanması ve Sonrasındaki Sorumluluklar (2)
-
09.02.2018 İSRAF
-
26.01.2018 Hakîm Allah’ın Hikmetli Kitabından Kadın Erkek Herkese İnciler (1)
-
12.01.2018 Kibirlenmeden Yalnızca O’na Secde Etmeli!(1)
-
29.12.2017 EN GÜZEL ÖRNEK: ÜSVE-İ HASENE (2)
-
22.12.2017 EN GÜZEL ÖRNEK: ÜSVE-İ HASENE (1)
-
15.12.2017 İffet Abidesi Hz. Meryem (2)
-
08.12.2017 İffet Abidesi Hz. Meryem (1)
-
01.12.2017 Allah’a Kul Ol(a)mayanlar, Başka Şeylere Kul Olurlar! (2)
-
24.11.2017 Allah’a Kul Ol(a)mayanlar, Başka Şeylere Kul Olurlar! (1)
-
17.11.2017 Cemaat Ruhuyla Yaşamak
-
03.11.2017 Yüz Yıl Uyutulan Adamın Söyledikleri (2)
-
27.10.2017 Yüz Yıl Uyutulan Adamın Söyledikleri (1)
-
20.10.2017 Müslümanların Dünya Gündemini Takip Etmesi
-
13.10.2017 HELÂKTEN KURTULMANIN REÇETESİ
-
06.10.2017 YALNIZCA VE HER ZAMAN O?NUN OLMANIN YOLU: İHLÂS (2)
-
29.09.2017 YALNIZCA VE HER ZAMAN O?NUN OLMANIN YOLU: İHLÂS (1)
-
22.09.2017 ÂSIM?IN NESLİ (3)
-
15.09.2017 GELECEĞİN KENDİSİNE BOYUN EĞECEĞİ GENÇLİK:
-
18.08.2017 Kurbanla Yüce Rabbe Yakınlaşmak (2)
-
11.08.2017 Kurbanla Yüce Rabbe Yakınlaşmak (1)
-
04.08.2017 DOYUM ZİKRULLAH İLEDİR!
-
28.07.2017 KANAAT, KADERE RIZÂDIR
-
21.07.2017 İlâhî Uyarılarla Kendine Gelmeyenler, Kıyamette Uyanırlar (2)
-
14.07.2017 İlâhî Uyarılarla Kendine Gelmeyenler, Kıyamette Uyanırlar (1)
-
07.07.2017 Bağışla ki, Bağışlanasın! (2)
-
30.06.2017 Bağışla ki, Bağışlanasın! (1)
-
23.06.2017 TATİLİ KUR?AN İLE KURTARMAK (2)
-
16.06.2017 TATİLİ KUR?AN İLE KURTARMAK (1)
-
09.06.2017 Kur'ân'da Peygamberimizin İsimleri:
-
02.06.2017 Peygamberimize Salavât
-
26.05.2017 PEYGAMBERİN KİM SORUSUNA HAZIRLANMAK!
-
19.05.2017 O'NA KARŞI BİZ NE YAPTIK?
-
12.05.2017 O'NUN HAKKINDA YÜCE ALLAH (c.c.)NE BUYURDU?
-
05.05.2017 O'NUN HAKKINDA ONLAR NE DEDİ?
-
28.04.2017 RUH-BEDEN, MÂNÂ-MADDE BÜTÜNLÜĞÜ
-
21.04.2017 O?NU ANMAK, ANLAMAK, YAŞAMAK VE YAŞATMAK (2)
-
14.04.2017 O?NU ANMAK, ANLAMAK, YAŞAMAK VE YAŞATMAK (1)
-
07.04.2017 GARKAD AĞACI VE YAHUDİ-MÜSLÜMAN SAVAŞI (2)
-
31.03.2017 GARKAD AĞACI VE YAHUDİ-MÜSLÜMAN SAVAŞI (1)
-
24.03.2017 İMANDA İLERLEMEK
-
10.03.2017 İNSANLARIN İŞLEDİKLERİ YÜZÜNDEN KARADA VE DENİZDE FESAT ÇIKTI!(3)
-
10.02.2017 Kur?an Ailesi (2)
-
03.02.2017 Kur?an Ailesi (1)
-
27.01.2017 Rabbimizle Aramızdaki Bağ (2)
-
20.01.2017 Rabbimizle Aramızdaki Bağ (1)
-
13.01.2017 İBADETİ HAYATA TAŞIMAK (2)
-
06.01.2017 İBADETİ HAYATA TAŞIMAK (1)
-
30.12.2016 HZ. MEVLÂNA'YI DOĞRU ANLAMAK VE TANIMAK (3)
-
23.12.2016 HZ. MEVLÂNA'YI DOĞRU ANLAMAK VE TANIMAK (2)
-
16.12.2016 HZ. MEVLÂNA'YI DOĞRU ANLAMAK VE TANIMAK (1)
-
09.12.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (3)
-
02.12.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (2)
-
25.11.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (1)
-
18.11.2016 Secde Emri Karşısında Müşrik ve Mümince Tavır (2)
-
11.11.2016 Secde Emri Karşısında Müşrik ve Mümince Tavır (1)
-
28.10.2016 ALLAH YOLUNDA OLANLAR (1)
-
21.10.2016 Kur?an İle Dolup Secdelere Kapanmalı! (2)
-
14.10.2016 Kur?an İle Dolup Secdelere Kapanmalı! (1)
-
07.10.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (3)
-
27.09.2016 GEBELİK VE DİABET (ŞEKER HASTALIĞI)
-
23.09.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (1)
-
09.09.2016 Secde Kervanına Katılıp Rahmete Ermek (2)
-
29.07.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (3)
-
22.07.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (2)
-
15.07.2016 HER ŞEY İNSAN İÇİN, İNSAN DA RABBİ İÇİNDİR! (1)
-
08.07.2016 KÜLTÜR DÜNYAMIZDAKİ KUR?AN MOTİFLERİ (3)
-
01.07.2016 KÜLTÜR DÜNYAMIZDAKİ KUR?AN MOTİFLERİ (2)
-
17.06.2016 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (3)
-
10.06.2016 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (2)
-
03.06.2016 HAYATA, YAŞANILABİLİR ÖRNEKLERLE HAZIRLANMAK! (1)
-
27.05.2016 Kur?an?ın Cennet Tasvirleri (3)
-
20.05.2016 Kur?an?ın Cennet Tasvirleri (2)
-
25.03.2016 Kur?an İle Bilinçli Bir Şekilde Secdelere Kapanmalı (1)
-
18.03.2016 Kur?an?ın Örnek Aileleri (3)
-
11.03.2016 Kur?an?ın Örnek Aileleri (2)
-
04.03.2016 Kur?an?ın Örnek Aileleri (1)
-
26.02.2016 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (3)
-
19.02.2016 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (2)
-
12.02.2016 ASHABIN KUR'ÂN OKUYUŞU VE ANLAYIŞI (1)
-
22.01.2016 İNFAK RUHU NASIL KAZANILIR? (2)
-
15.01.2016 İNFAK RUHU NASIL KAZANILIR? (1)
-
08.01.2016 Ashabın Kur?an Karşısındaki Duruşu (2)
-
01.01.2016 Ashabın Kur?an Karşısındaki Duruşu (1)
-
18.12.2015 Hakîm Allah?ın Hikmetli Kitabından Kadın Erkek Herkese İnciler (1)
-
11.12.2015 ?ONLAR, AZ GÜLSÜN, ÇOK AĞLASINLAR!? (2)
-
05.12.2015 ?ONLAR, AZ GÜLSÜN, ÇOK AĞLASINLAR!? (1)
-
20.11.2015 Ana Babanın Hakkı Varsa Çocukların da Hakkı Var! (1)
-
13.11.2015 Sınavda Başarmanın Yolu O?na Teslim Olup Secde Etmekten Geçer
-
30.10.2015 ÂSIM?IN NESLİ (1)
-
23.10.2015 İlâhî Uyarılarla Kendine Gelmeyenler, Kıyamette Uyanırlar (2)
-
16.10.2015 İlâhî Uyarılarla Kendine Gelmeyenler, Kıyamette Uyanırlar (1)
-
30.11.-0001 Kibirlenmeden Yalnızca O?na Secde Etmeli!(2)
-
18.09.2015 HACCI VE KURBANI HAYATIMIZA TAŞIMAK
-
11.09.2015 RAHMAN'IN MİSAFİRLERİ/ÜMMETİN TEMSİLCİLERİNİN TEVHİDİN KÖKLERİNE YOLCU
-
04.09.2015 RAHMAN'IN MİSAFİRLERİ/ÜMMETİN TEMSİLCİLERİNİN TEVHİDİN KÖKLERİNE YOLCU
-
28.08.2015 HELÂL HARAM ANLAYIŞIMIZI KİM BELİRLİYOR?-2