MENU
  • Dünya
  • Kültür - Sanat
  • Yaşam
  • Medya
  • Bilim
  • Tanıtım
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • YEREL HABERLER
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • ETKİNLİK TAKVİMİ
  • BİYOGRAFİLER
  • E-GAZETE
  • RÖPORTAJLAR
  • TAZİYELER
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • İLETİŞİM
  • Foto Galeri
  • Web TV
  • Yazarlar
  • E-Gazete
  • Anketler
  • Nöbetçi Eczaneler
  • Firma Rehberi
  • Seri İlanlar
Konya Postası Gazetesi
DOLAR8.1486
EURO9.7579
GR ALTIN460.37
ÇEYREK755.31
Konya
Konya Postası Gazetesi
Konya Postası Gazetesi
  • Güncel
  • Türkiye
  • Konya
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Teknoloji
  • Sağlık
  • Spor
  • Magazin
  • Asayiş
Kapat

Osmanlının Sanat ve Estetik Anlayışı (1)

Ana SayfaYazarlarAbdullah UÇAR
12 Kasım, 2020, Perşembe 09:11 693
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt

Osmanlılar dinî anlayışları gereği resim ve heykele sıcak bakma­mışlar ama insanların ruhuna hitap eden, mânevi dünyâsını rahatla­tan hat, ebru, tezhib, çini gibi bâzı sanatları icat etmişler veya geliş­tirmişlerdir. Fâtih’in sarayında 500’den fazla müzehhib’in (tezhibçi, süsleyici) çalıştığına dâir Târihi kayıtlar vardır.(1) “Zeheb” Arapça’da altın demektir. Tezhib; altınlama manasına gelir. Altın tozu ve boya ile yapılan bir bezeme ve süsleme sanatıdır. Bu sanat, zirvesini Osmanlı’da bulmuştur. Bunu yapan sanatkâra “müzehhib” denir.

Hat sanatında Osmanlı o kadar ileri gitmiş ki; "Kur’ân Mek­ke'ye indi, Mı­sırda okundu, Osmanlı’da yazıldı" sözünün darb-ı mesel ol­masına vesile olmuşlardır. Bir pirinç tânesi üzerine İhlâs Suresini yazacak kadar bu hu­susta mahâret kesb etmişlerdir.(2)

Şam’daki Fransız Arkeoloji ve İslâm Sanatı Enstitüsünün mü­dürlüğünü yapan Eustache de Lorey 1932 de yayımladığı bir makâ­lede, Picasso’nun eserleri ile İslâm sanatları arasında çarpıcı benzer­liklerin olduğunu ileri sürmüş, Picasso’nun isminin bile İslâm men­şeli olduğunu söylemiş, birçok münakaşalara sebep olmuştur.(3) Pi­casso da bunları tam ret cihetine gitmemiş, destekler tavırlar sergi­lemiştir.

Nurullah Berk’in anlattığına göre, cumhuriyetin ilk yıllarında Pa­ris’e gi­den Türk ressamları, zaman zaman Picasso’yu (1881-1973) ziyâret eder­lermiş. Bunlardan birinde Picasso Türk Ressamlara “Ni­çin Batının sanatını taklit ediyorsunuz? Sizin hat sanatınız bizim ulaşmaya çalıştığımız modern sanata yüzlerce yıl önce ulaşmış” diyerek onlara millî sanatlarını inceleme­lerini tavsiye etmiştir.

Başka bir hatıra da ressam Hasan Kavruk’tan: Bu zat çıktığı Av­rupa gezilerinin birinde, Picasso’nun Paris’teki atölyesine uğrayıp, izin verirse burada çalışıp çok şeyler öğrenmek istediğini söyler, Picasso ise “Sen Türk’sün değil mi?” Diye sorar ve şöyle der: “Biz bugün sanatta sizin eski hattatlarınızın yaptıklarını yapmaya çalışı­yoruz. Varmayı düşündüğüm yere Müslümanlar 500 sene önce var­mışlar. Sen hemen memleketine dön ve kendi hat sanatınızı in­cele.”(4)

Ali Ulvi Kurucu rahmetlinin kızı Sâre Kurucu’nun “Bir Ömürden Say­falar - Ali Ulvi Kurucu’dan Hatıralar” isimli kitâbında bahsetti­ğine göre: 1980 senesinde Ali Ulvi Merhum, Almanya’nın Köln şehrinde sohbet ediyor. Söz Osmanlı sanatına, özellikle Hat Sanatına gelince, ecnebi dinleyicilerden biri şöyle der: “Allah kullarına ibâdet şeklini serbest bırak­saydı, Ömrümü İstan­bul Üniversitesi ka­pısı üzerinde bulunun Şefik Bey’in yazısını seyretmekle geçirir­dim.”(5) Fakat biz bu ve benzeri birçok sanat eserini, hat abide­lerini, “Harf İnkılâbı” döneminde atmışız, satmışız, kırıp yok etmişiz, en azından üstünü beton veya alçılarla kapatıp heder etmi­şiz.(6)

Ebru bir Türk ve Türkistan sanatıdır. Horasan yöresinde neşv ü nema bulmuş (çıkıp yayılmış), bilâhare göçlerle Anadolu’ya kadem (ayak) basmıştır. Osmanlı her sanat dalında olduğu gibi Ebruya da kendi medeniyet mührünü vurmuş, geliştir­miş, güzelleştirmiş, kendi ruh hâletine göre estetik vermiş ve Ebruzenler onu do­ruğa taşımış­lardır.(7) 16. Yüzyılda Avrupalılar bizden aldıkları Ebru sanatını her ilim ve fen dalında yaptıkları gibi, kendi malları ve eserleri gibi menşeini giz­leyip, bunun bir Türk sanatı olduğunu söylemeden piya­saya sürmüşlerdir. Ebru kısaca; “renklerin su üstünde raksı” olarak tarif edilmiştir ama bakmasını ve ebrunun derinliklerine dalmasını bilenler için bu tarif kısır kal­maktadır.

2005 yılında Londra’da Kraliyet Müzesinde “Türkler; bin yılın yolculuğu 600-1600” isimli sergiyi gezip, büyülenen Avrupalı devlet adamları ve basın mensupları “Bu sergideki zarif ve latif sanat eserlerini, bize tanıtılan  o bar­bar Türkler mi yapmışlar, AB’a gir­meye çalışan Türkler bu Türkler mi?” diye birazda oto-kritik yapa­rak hayretle sormuşlardır.(8)

Osmanlı Sultanları dünyânın en mütevâzı insanları oldukları ve inançları gereği böyle olmaları icap ettiğini bildikleri için, Avrupalı kral ve imparator­lar gibi, kendileri için şeddâdî (görkemli) binalar, şatolar, sa­raylar, mâlikâneler yaptırmamışlar ama bu yapamadıkla­rından değildir. Onların sanat dehâsını, mimari gücünü, taşı ve mer­meri nasıl bal mumu gibi yoğurduklarını ve dünyâya ölmez eserler bıraktıklarını Divriği Ulu Câmii, Gök Medrese, Çifte Minâre, İnce Minâre, Süleymâniye, Selimiye, Sultanahmet gibi eserlere bakarak anlayabiliriz. dünyânın en eski, en büyük ve en bilinen alışveriş merkezi 550 yıldır ayakta duran İstanbul’daki Kapalı çarşıdır.(9) Sultan ll. Beyazıd döneminde dünyânın ilk standartlar kanunu, Be­lediye kanunu, Tüketiciyi koruma kanunu çıkarılmıştır.(10)

1- Refik, İbrâhim, “Köklerden Göklere”, Albatros Yay. 3. Bas. 2001, s. 125.

2- Ahmet Refik, “Âlimler ve Sanatkârlar”, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 79. 

3- İbrâhim Kalın, “Barbar Modern Medenî”, İnsan Yay. İst. 2018, s. 219.

4- M. Niyazi Özdemir, “Mevlânâ Gül­destesi”, Konya Büyük Şehir Yay. No 7, s. 147.

5- Sâre Kurucu, “Bir Ömürden Sayfalar (Ali Ulvi Kurucu’dan Hatıralar)”, Mârifet Yay. İst. 2002. s. 214. 

6- M. Uğur Derman, “Ömrümün Bereketi”, Kubbealtı Yay. İst. 2013; Osman Öndeş, “Vurun Osmanlı’ya”, Timaş Yay. İst. 2012; Mehmet Şevket Eygi, “Yakın Târihimizde  Câmi Kıyımı”, Târih ve İbret Yay. İst. 2003.

7- Fatma Betül Koyuncu, “Su Medeniyeti Sempozyumu”,  Koski Büyükşehir Bel. 2009 Konya, s. 335.

8- Sabah Gazetesi 20. 01. 2005.

9- Bütün dünyâ Dergisi, Haziran 2012, s. 126.   

10- Tekin Kılıç, “Osmanlıdan Torunlarına Hayat Düstûrları”, Gelenek Yay.İst.2011, s.52.

Yorum Yazın

Abdullah UÇAR

    iletişime geç

    Abdullah UÇAR

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    Twitter
    Instagram
    Youtube
    Köşe Yazarları
    DİLEK GÖRÜR
    DİLEK GÖRÜR ÇOK SEVME
    Salih Geçer
    Salih Geçer Konya vurdumduymaz mı?
    Hatice ERDEN
    Hatice ERDEN Doğru Teşhis
    Abdurrahman YILMAZ
    Abdurrahman YILMAZ DÜNDEN BUGÜNE DİNLER VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 2
    Ali Rıza TABAN
    Ali Rıza TABAN İNSANLAR VE YASAKLAR
    Cemil KARAKAP
    Cemil KARAKAP Kuşburnu tercih edin. Sağlığınız açısında önem arz etmektedir.
    Mehmet ERŞAHİN
    Mehmet ERŞAHİN RAMAZAN VE KUR'AN
    Abdullah UÇAR
    Abdullah UÇAR Esirlere Muamele ve Avrupalılar (1)
    Muharrem Balatekin
    Muharrem Balatekin KISMİ KAPANIYORUZ GİBİ…
    YUSUF ERDOĞAN
    YUSUF ERDOĞAN ASHÂBÜ’l-UHDÛD
    A.Geylani ÜRKMEZ
    A.Geylani ÜRKMEZ Yüzbaşı Mehmet Muzaffer…
    Rümeysa Özkan
    Rümeysa Özkan RAMAZAN AYINDA NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
    Nihat BAŞBUĞU
    Nihat BAŞBUĞU KASAPKEN CERRAH OLMAYA HEVESLENMEK
    Adnan GÖNÜL
    Adnan GÖNÜL Ramazanın İlk Gecesi ​​​​​​​
    Hasan MERT
    Hasan MERT Rahmet Ayı Ramazân-ı Şerif
    Mehmet BAYKAN
    Mehmet BAYKAN EVLADIM BADEM YEME
    Necati DEMİR
    Necati DEMİR Hukuk Devletinden Vazgeçip Kanun Devletini Arar Hale Gelmek (3)
    Fatih ERSOY
    Fatih ERSOY AK Parti üzerinden Konya’ya saldırmak
    Fatmagül KIZMAZ
    Fatmagül KIZMAZ FAKİR BAYKURT VE ANNESİ
    Yılmaz Çelik
    Yılmaz Çelik HA BİRE FIRSAT TEPİYORUZ
    Ahmet BİLGİÇ
    Ahmet BİLGİÇ MERHAMET
    Aslı PARLAKÇEREZ
    Aslı PARLAKÇEREZ YAZA DOĞRU SAĞLIKLI BAŞLANGIÇLAR
    Ali AKPINAR
    Ali AKPINAR Ramazan Yaklaşırken
    Şükrü Özbuğday
    Şükrü Özbuğday Hz. Mevlâna (4)
    Prof.Dr. Ali ACAR
    Prof.Dr. Ali ACAR Kan Uyuşmazlığı ve Anne Karnında Bebeğe Kan Transfüzyonu(bebeğe kan verimesi)
    Şahide ORAL
    Şahide ORAL DOĞRU BESLENMENİN ÖNEMİ?
    Mustafa GENÇ
    Mustafa GENÇ Transfer olmazsa, olmaz!
    Yazan Adam
    Yazan Adam Paspasın altından kir eksik olmuyor..
    Hasan Hüseyin KARA
    Hasan Hüseyin KARA BENCİLİZ!!!
    Erdal ARSLAN
    Erdal ARSLAN Ne Haldeyiz ???
    Melahat ÜRKMEZ
    Melahat ÜRKMEZ ŞEB-İ ARUS’UN HİSSETTİRDİKLERİ…
    Misafir Kalem
    Misafir Kalem ALIN SİZE GENEL KURUL
    Emre YAVUZ
    Emre YAVUZ Dil belası?
    Konya Postası Gazetesi
    KünyeGizlilik PolitikasıRSSSitemapSitene EkleArşivİletişim
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDINYOUTUBE

    Konya Postası 2021 | Yazılım: Onemsoft

    Haber GönderFirma Ekleİlan Ekle