Konya
29 Mart, 2024, Cuma
  • DOLAR
    32.37
  • EURO
    35.04
  • ALTIN
    2325.4
  • BIST
    9104.24
  • BTC
    69955.93$

Osmanlının Askerî Gücü (1)

08 Eylül 2020, Salı 09:15

İstanbul’un fethini bir Venedik gemisinden temaşa eden (seyre­den, şâhit olan) gördüklerini kayda geçiren târihçi Nikola Barbaro, gemilerin karadan yürü­tüldüğünü görünce, şaşkına dönmüş ve o güne kadar dünyâda böyle bir şeyin görülmediğini not düşmüştür.(1)

İstanbul’un fethi esnâsında 74 Hristiyan devlet, Bizans devletine  maddî-manevi yardım etmiş ama yine de İstanbul’u kurtaramamışlardır.(2) Bu fetih esnâsında Osmanlı bir gecede Haliç üzerine, fıçıları birbirine bağlamak suretiyle, askerin geçeceği bir köprü yapmıştır.(3) Kanûnî döneminde sâdece Osmanlı’ya bağlı Cezayir donanması, bütün Avrupa donanmalarından daha üstündür.(4) Osmanlı târihi boyunca 192 savaşa girmiş, 155’inde kesin zafer kazanmış, ekserisi son zamanlarda olmak üzere 26 yenilgi almış, 11 savaşta da berâbere kalmış yâni hangi tarafın yendiği, yenildiği belli olmamıştır. Prof. Erhan Afyoncu’nun tespitlerine göre; Osmanlının gücüne, dünyâ çapındaki müspet imajına hayran olan meşhur Kıristof Kolomb bile Osmanlı hizmetine girmek, onun emrinde çalışmak istemiştir.(5)

Papa 5. Puis'nin kral II. Flip'e, 1570 de yazdığı mektupta "Hristi­yan âle­minde, tek başına Türklere karşı duracak bir devlet yok. Bu se­beple Türk gururunu yere sermek için, bü­tün Hristiyan devletler bir­leşmeli" diye yaz­mış, bu ve benzeri teşebbüsler bugünkü AB’ın te­melini oluşturmuştur. Yâni AB Osmanlı’ya karşı kurulan bir güç bir­liğidir.(6)

Papalık ortaçağ boyunca “Respublica Christiana” adı altında,  bütün Hristiyanları tek bir devlet altında toplamayı, Müslümanlara karşı savaşıp, Hz. İsâ’nın doğup büyüdüğü beldeleri onlardan almayı gâye edinmiş, bu Ortaçağda mümkün olmamış ama günümüzde ABD ve AB ile bu ideallerini büyük oranda gerçekleştirmişlerdir.(7)

1571 yılında İnebahtı Limanında kışlamakta olan Osmanlı do­nanmasına Haçlı âleminin müşterek donanması baskın yapmış, 30 gemi hariç tamamını imha etmişler, ama Gabor Aguston’un da dile getirdiği üzere; Osmanlı bir kışta 158 gemi yapıp denizlere salmak suretiyle gücünü bütün dünyâya göstermiştir.(8) Bu savaşa gelinceye kadar Avrupalıda; “Osmanlı yenilmez” anlayışı hâkimdi, bu korku ile savaşa giriyordu. “Yenileceğinden korkan yenilir” atasözünde olduğu gibi de hep yeniliyorlardı.(9)

Târihçi F. Grenard; "Kânûnî dönemi topçusu sayı ve kalite bakı­mın­dan dünyânın birinci topçusu idi" demiş, meşhur devlet adamı Fran­sız tarihçi yazar Benoist Mechin (1901-1983) de; "Kânûnî ordusu kuruluş ve silâhları bakımın­dan dünyâ­nın diğer bütün ordula­rından dört asır ilerideydi" diyerek o günkü gerçekleri dile getirmişler­dir.(10) Osmanlı Girit fethinde yanında top götürmemiş, dünyâda ilk defa fethe­deceği yerlerde dökümhaneler kurup yerinde savaş topları dökmüştür.(11)

Sultan 4. Mehmed dönemi İngiliz elçiliği kâtibi Ricaut’da şöyle yazar: “1665 yı­lında bile, yâni 1V. Mehmed döneminde bile Kullan­dıkları toplar dünyâda mevcut olanlar içinde en güzelleri, en irileri ve en uzun menzilli olanları­dır.”(12)

George William Frederick Howard, “Türk Sularında Seyahat” isimli kitâbında Türk gemi topçularının, İngiliz topçularından daha başarılı olduklarını yazar.(13)

Târihçi Yılmaz Öztuna (1930-2012) merhum; 15. ve 18. Asır arası Os­manlı donanmasının, dünyânın diğer bütün donanmalarından daha üstün ve daha güçlü olduğunu yazar.(14)

“Toprakları bir ara, 23.337.600 km kareye yâni takriben 23,5 milyon km. kareye ulaşmıştır.(15) O günkü Osmanlı toprakları üze­rinde bugün 60’dan fazla müstakil devlet ve cumhuriyet vardır.(16) Osmanlı o dönemde Avrupa’nın tamamını Îrân yüzünden fethede­memiştir. Çünkü Osmanlı Bal­kanlara sefere çıktığında, gücünün yarıdan fazlasını Îrân karşısında doğuda bırakıp gitmek mecburiye­tinde kalmıştır. Çünkü Îrân târihte hiçbir Hristiyan veya gayri Müs­lim devletle savaşmamış ama fırsatını bulduğu her an Os­manlıyı arkadan vurmaktan çekinmemiştir.”(17)

Osmanlıda askerlik bir meslekti. Bu mesleği tercih eden kişiler ömrünü ordu mensubu olarak tamamlar, kazandığı bilgi ve tecrübe­lerinden istifâde edilirdi. Dikkat edilirse bugün ABD de aynı usulü uygulamaktadır. Ecdâdın bu usulünün en iyi metot olduğu kanaatine varınca Türk silâhlı Kuvvetleri de son zamanlarda bu metodu uy­gulamaya ‘Profesyonel ordu’ oluşturmaya başlamıştır. Dünyâda ma­aşlı, devamlı ve düzenli ilk orduyu Osmanlı kurmuştur.(18)

Dipnotlar:

1- Sâmiha Ayverdi, “Boğaziçi’nde Târih”, Kubbealtı Yay. İst. 2008, s. 229.

2- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 2/449-452.

3- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 2, s. 441.

4- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 5, 242.

5- Erhan Afyoncu, “Yavuzun Küpesi” Yeditepe Yay. İst. 2010, s. 77.

6- Von Hammer, “Osmanlı Devleti Târihi”, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1966, c, 6, s. 420. 

7- Halil İnalcık, “Rönesans Avrupası”, İş Bankası Yay. 2011, s. 4.

8- Gabor Agoston, “Osmanlıda Strateji ve Askeri Güç”, Timaş Yay. İst. 2012, s. 46.

9- Hammer a. g. e. c. 6, s. 430.

10- Y. Öztuna a. g. e. c. 13, s. 55.

11- Mustafa Armağan, “Lâle Devri” Timaş Yay. İst. 2014, s. 128. 

12- Ricaut, “Türklerin Siyâsî Düsturları”, (V. Mehmed dönemi İngiliz Elçisinin kâtibi), Tercüman 1001 Temel Eser, Bas. Haz. M. Reşat Uzmen, s. 310.

13- George William Frederick Howard, “Türk Sularında Seyahat 1853”, Tercüman 1001 Temel Eser, İst. 1978, s. 50.

14- Yılmaz  Öztuna;“Târihten Yapraklar”, MEBYay.1000 Temel Eser Serisi,İst.1985, s. 86, 161.

15- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 4, s. 488.

16- Târih ve Düşünce Dergisi, Ağustos 2000, sayı 10, s. 33.

17- Târih ve Medeniyet Dergisi, sayı 14, s. 21.

18- Hammer, a. g. e. c. 1, s. 97.

Yorum Yazın

E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar ile işaretlenmişdir.