Konya
29 Mart, 2024, Cuma
  • DOLAR
    32.38
  • EURO
    35.01
  • ALTIN
    2325.8
  • BIST
    9079.97
  • BTC
    70443.01$

MUKABELE GELENEĞİ (2)

19 Haziran 2016, Pazar 11:15

 

 

 

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.)'in Ramazan hayatının di­ğer aylara göre daha farklı   ol­duğunu görüyoruz. Bu konuda İbn-i Abbas (r.a.) şöyle anlatır: "Resül-i Ekrem Efendimiz insan­ların en cömerdi idi. Kendisine vahy getiren melek Cebrail (a.s.) ile karşılaştığı zaman       cö­mertliği son dereceyi bulurdu.

 

 Cebrail (a.s.), Ramazanın her gecesinde Peygamberimizle buluşup Kur'an okurlardı. İşte böylece Rasulüllah (S.A.S), Cebrail (a.s.)'la buluştuğu za­man, insanlara rahmet getiren rüzgârdan daha cömert olur­du."([1])

 

Hz. Aişe (r.a.) ise, şöyle der: "Ramazanın son on günü girdi­ğinde Rasulüllah, geceleri iba­detle geçirir, çoluk çocuğunu uyandırır ve hayırlı işlere koyu­lurdu.([2])

 

 Çünkü Ramazan ayının di­ğer aylardan üstün oluşunun sebeplerinden biri, bu ayda mutlu hadisenin meydana gel­mesidir ki, Allah Tealâ, eşsiz ke­lâmı Kur'an-ı Kerim'i, mekânların en mübareği Mekke'de, insanların efdali Hz. Muhammed (s.a.v.)'e zamanların en kıymetli­si Ramazan'da indirmiştir. Bu hakikati Kur'an-ı Kerim şöyle ifade eder:

 

 "Ramazan ayı ki, onda Kur'an insanlara yol gös­tererek -yol gösterici ve doğru­yu yanlıştan ayırıcı belgeler olarak- indirildi..."([3])

 

 İşte Ra­mazanın diriltici özelliği, bütün insanlığı huzura ve saadete ka­vuşturmak için yeryüzüne gön­derilen Kur'an-ı Kerim'in, yukarı­da geçen ayet-i kerimede de belirtildiği gibi bu ayda inmeye başlamasından, bin aydan, yani seksen küsur yıllık bir ömür­den daha hayırlı olan Kadir Gecesi'nin bu ayda bulunma­sından([4]) kaynaklanmakta­dır.

 

Kur'an-ı Kerim'in bir Kadir Gecesi yeryüzünü şereflendir­meye başlaması([5]), her Ra­mazan ayında, O güne kadar nazil olan ayetleri Cebrail Aleyhisselam ile Rasul-i Kibriya Efendimiz'in birbirine okuması, Nebiyyi Muhterem Efendimiz'in Mevlasına kavuşacağı sene bu mukabelenin iki defa yapılma­sı, Ramazan ayının aynı za­manda Kur'an ayı olduğunu göstermektedir.

 

İbn-i Abbas (r.a.)'ın yukarı­da geçen rivayetinden öğren­diğimize göre, Ramazanda mukabele okuması ve Kur'an-ı Kerim'in hatmedilmesi Hz. Peygamber'in bize bıraktığı güzel bir örnektir.

 

Mukabele, herhangi bir kita­bı birisinin okuması, diğerinin veya diğerlerinin dinlemesi de­mektir. Peygamberimiz ile Ceb­rail (a.s.) Ramazan gecelerin­de nöbetleşe Kur'an-ı Kerim'i okur ve dinlerlerdi.  Ashab-ı Kiram'ın hafız ve âlim olanlarından Ubeyy b. Ka'b, Abdullah b. Mesud ve Muaz b. Cebel (Allah hepsin­den razı olsun) Ramazan'da Kur'an-ı Kerim’i hatmederlerdi. Hafız olmayanlar ise, ezberledikleri sureleri okurlardı. İmam Ebu Hanife'nin Kur'an-ı Ke­rim'i Ramazan'da altmış bir defa hatmettiği rivayet edilmektedir.

 

İşte 1400 yıldan beri devam edip gelen mukabele geleneği, bugün de devam      et­mektedir. Salih kullar ve sünnet âşıkları Ramazan ayında fukarayı daha ziyade gö­rüp gözeterek, Kur'an-ı Kerim'i de en az bir kere hat­mederek bu sünneti ihya et­mektedirler. İstanbul'un fethini müte­akip, çığlık-çığlık melekût âlemine yükselen Kuran sesi (mukabele), Bizans'ın havasını tasfiye ederken, Türk İs­tanbul'u bir daha sükût etmemek üzere yeniden inşa ediyordu. Tam beş yüz yıl devam eden bu Kur'an zi­yafeti, bize ait bir gelenektir.

 

Bugün pek çok Müslüman ülke başkentlerin­de de bantlardan Kur'an okunuyor. Fakat hiçbirinde bize ait manalar­dan ve çizgilerden eser yok. Evlerde hanım­ların kendi arala­rında tertib ettikleri mukabele toplan­tıları, camilerde okunan cüz mukabeleleri ha­len canlılığını sürdürmektedir.

Ramazan ayı boyunca, tu­tulan oruçlar, kılınan toplu tera­vih namazları, birlikte okunan mukabeleler, ebedi mutluluk vasıtası olan kulluğumuzu geliş­tirmekte, kardeşlik duygularımı­zı, birlik ve beraberliğimizi pe­kiştirmektedir.

 

Evimizin en yüksek köşesin­de aylar boyu yalnız kalmaya mahkûm ettiğimiz, sadece arada bir tozunu almak üzere dokunduğumuz Mushaf-ı Şerif­ler, yeryüzüne yeniden iniyormuş gibi, avuçlarımıza kon­maya başlar.

 

 İlâhi kelâmın o tatlı nağmesi odalarımıza gül kokusu getirir. Ramazan ayı boyunca, camilerimizde, ev­lerimizde okunan mukabeleler, Kur'an-ı Hakim gönül ok­şayan ahengiyle ruhumuzu yıkayıp arıtır. Cenab-ı Hakk'ın elimizden ve dilimizden düşür­memek üzere gönderdiği bu ilahi mektubu açıp okumaya, kulak verip dinlemeye çoğumuz ancak Ramazanlardaki mukabeleler sayesinde fır­sat bulabiliriz.([6])

 

Böylece Ramazan'ın ve Kur'an’ın rahmet suyu ile gön­lümüzü yıkar, ruhen arınır ve temizleniriz.

 

 

Dipnotlar:

1-Buhari, Kitabu’s-Savm, 7.

2-Buhari, Fazlu Leyleti'l-Kadr 5; Müslim, İtikâf 7; Tecrid-i Sarih 6/322 H.No:951.

3-Bakara Suresi, Ayet:185.

4-Kadir Suresi, Ayet:3.

5-Kadir Suresi, Ayet:1.

6-Prof. Dr. M. Yaşar KANDEMİR; Hayatımızda Ramazan, Diyanet Aylık Dergi; Sayı: 26, (Şubat 1993) S. 21.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yorum Yazın

E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar ile işaretlenmişdir.