Yüce dinimiz İslam’da her çeşit israf yasaklanmıştır. İsrafla mücadele etmenin yeri ve önemi çok büyüktür. Çünkü israf, ferdin ve ülkenin güçlenmesine en büyük engellerden biridir. İsraf edilen maddelere özellikle suya ve gıda maddelerine ihtiyacı olanların aç ve susuz kalmalarına yol açtığından dolayı sorumsuzluk ve insan hakkı ihlalidir.
İsrafın Kur’an-ı Kerim’de Yüce Rabbimiz tarafından kesin olarak haram kılındığı şöyle bildirilir:
“İsraf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (En’am 6/141);
“Yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (A’raf, 7/31);
“Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını ver, fakat saçıp savurma.Çünkü saçıp savuranlar şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankörlük etmiştir.” (İsra, 17/26-27).
“Eli sıkı olma; büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanmış ve kaybettiğinin özlemini çeken biri olursun!” (İsra, 17/29).
Bu âyette cimrilik gibi israf da yasaklanmıştır. İsraf: Allah’ın verdiği malı uygun olmayan yerlere boşa harcamaktır. İsraf çoğunlukla “gereksiz, aşırı tüketim/ harcama” olarak tanımlanmaktadır. Bir kimsenin malını gerekli olan yerlere, insanların yararına ve Allah yolunda harcaması israf sayılmaz (Hamdi Döndüren, İnsanlığa Son Çağrı Kur’an-ı Kerim Meal Tefsir Ansiklopedik İndeks, c. 1, s. 472).
Sevgili Peygamberimiz (sav) de israf konusunda bizi şöyle uyarmışlardır:
“Allah Teâlâ size … malı israf etmeyi mekruh kılmıştır.” (Buhârî, İstikrâz 19, Edeb 6, Zekât 53; Müslim, Akdıye 10-14).
Peygamber Efendimiz ashaptan Hz. Sa’d’ı abdest alırken gördü ve “bu ne israf ey Sa’d?” dedi. Hz. Sa’d da “abdestte israf olur mu?” diye sordu. Peygamberimiz (sav) “Evet, bir akarsuyun kenarında olsan bile israf olur.” buyurdular (İbn Mace, Tahare 48).
Son yıllarda dünyada ve ülkemizde yapılan araştırmalara göre her alanda israf giderek artmaktadır. Günümüzde salgın ve bulaşıcı hastalık ve kuraklık sebebiyle israfla mücadele önemini daha da artırmıştır.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı, 23.03.2020’de yayınladığı israf raporunda başlıca israf alanlarını şu şekilde belirlemiştir:
- Su israfı, 2. Gıda İsrafı 3. E-İsraf 4. Enerji İsrafı 5. Kağıt İsrafı 6. Plastik İsrafı.
Bu raporda “Türkiye, milli gelirinin yaklaşık % 15’ini israf etmektedir. Buna göre, Türkiye yaklaşık (3 trilyon 700 milyar 989 milyon TL x % 15) 555 milyar TL kaynağını israf ediyor.” tespitine yer verilmiştir.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yapılan bir araştırma Türkiye'de her yıl 7,7 milyon tondan fazla gıdanın israf edildiğine işaret ediyor.2019'da açlıktan 690 milyon kişinin etkilendiği tahmin ediliyordu. 2021 BM Gıda İsrafı Endeksi Raporu'na göre Türkiye'de her yıl kişi başına 93 kilogram yiyecek çöpe atılıyor.Türkiye dünya genelinde en fazla gıdanın israf edildiği ülkeler arasında yer alıyor. Kişi başına gıdanın en çok israf edildiği ilk on ülke arasında Türkiye, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Meksika’dan sonra dünyada üçüncü sırada gösteriliyor.
Rapora göre dünya genelinde her yıl toplam 931 milyon ton gıda israf ediliyor. Bu, küresel çapta perakende satış noktaları, evler ve restoranlarda tüketime hazır gıdanın yüzde 17'sinin doğrudan çöpe gitmesi anlamına geliyor. (https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56291957) Bu rakamlar, ülkemiz ve dünya açısından büyük bir tehlikeyi gösteriyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2017 yılında yayınlan “Türkiye İsraf Raporu”nda da Türkiye nüfusunun %8,6’sı hanelerinde ekmeği çöpe attığı, hanelerinde ekmek tasarrufu yapmayanların haftada kişi başı 226 gr ekmeği çöpe attığı, su tüketimi bilinç düzeyinin %75, elektrik tüketimi bilinç düzeyinin %79, gıda tüketimi ve giyim tasarrufu bilinç düzeyinin %72’ civarında olduğu, ısınma tasarrufu bilinç düzeyinin ise ancak %60’lar civarında olduğu, geri dönüşüm kavramını toplumun %30’unun duymadığı, bireylerin geri dönüşüme ilişkin davranışlarda yeterince bulunmadıkları, geri dönüşüm konusunda en çok bilinen uygulamanın çöpleri tiplerine göre geri dönüşüm kutularına atmak olduğu ve bu uygulamanın bile %40 oranında bilindiği, toplumun %20’si ise (geri dönüşüm kavramını bilenlerin %31,6’sı) geri dönüşüm kavramını bildiği halde geri dönüşüm kutularını kullanmadığı saptanmıştır.” şeklinde araştırma sonuçları verilmiştir (https://www.kutso.org.tr/wp-content/uploads/2019/02/T%C3%BCrkiye-%C4%B0sraf-Raporu.pdf).
O halde gelin ülkemizde ve dünyada israfa karşı hep birlikte mücadele edelim. Başta kendimiz her türlü israftan sakınalım. Ailemizi, akrabamızı, dost ve arkadaşlarımızı israf konusunda duyarlı olmaya davet edelim. Allah bütün günahlarımızı affeylesin. Bize dünya ve ahirette iyilik ve güzellikler ihsan eylesin. Bizi cehennem azabından korusun.
Yorum Yazın