Herhangi bir olguya, varlığa karşı gösterdiğimiz tepkiye tutum denir. Tutumun duygu, düşünce ve davranış boyutu vardır. Pek çok varlığa, olguya karşı tutum sergileyebiliriz. Tutumlarımız genellikle “olumlu” veya “olumsuz” olur.
Çocuk istenmedik olumsuz bir davranış sergilediğinde anne babalar bazen açıklama yapmaya, anlatmaya çalışır. Çocuk yanlış davranışı ısrarla sürdürürse, anne babalar bazen kızar, bağırır, bazen de tokat atıp döver. Bazen de onu ödüllendirerek, vaatlerde bulunarak, hatta rüşvet vererek istediği davranışı zorla yaptırmaya çalışır. İstenilen davranışın yapılması için güç kullanıyoruz.
Otoriter Tutumun Yöntemleri:
Fiziksel güç ve şiddet: Sarsmak, iteklemek, vurmak, kulak çekmek, dayak atmak, bağırmak, banyoya kapatmak gibi davranışlardır.
Maddi güç ve şiddet: İstediğini yapmamakla tehdit etmek…”para vermem, harçlığını keserim” gibi sözler söylemek.
Duygusal güç ve şiddet: “Seni sevmem…Artık senin annen baban olmam.” Korkutmak, azarlamak alay etmek, özgürlüğünü elinden almak…
Dayak, bir davranış değiştirmede veya azaltmada seyrek de olsa işe yarayabilir; ancak ana baba çocuk ilişkisinde kalıcı olumsuz etkiler bırakmaktadır.
Otoriter Ana Babalığın Çocuk Üzerindeki Olası Olumsuz Etkileri:
Yanlış davranışı sonucunda dayak yiyen veya baskı gören çocuk, korkar, üzülür, öfkelenir. Otoriter tutumda davranışının neden yanlış olduğu kendisine açıklanmadığı için, davranışını düzeltemez. Yanlışı fark etmek yerine, dayak atan veya baskı yapan ebeveyne kızar. Davranışını sorumluluğunu almayı öğrenemez. Yanlış davranışını düzeltmek için yardım istemeyi öğrenemez. Dayağın ve baskının bir soru çözme yöntemi olduğunu öğrenir ve uygular. Dayak ve baskıdan kurtulmak için yalan söylemeyi seçebilir. Anne babasıyla kendisi arasında güvene dayalı bir ilişki yerine, korkuya dayalı bir ilişki olur.
Gelişiminde çeşitli sorunlar yaşayabilir: Kendisine ve çevresine güvenmekte zorluklar yaşayabilir. Arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşayabilir. İçine kapanık veya saldırgan olabilir. Okul başarısı olumsuz etkilenebilir. Öz bakım becerileri olumsuz etkilenebilir.
”Otoriter tutum”la yetişen çocuklar, içinde bulundukları durumlarda doğruyu yanlışı ayırt etmekte zorlanırlar. Bir başka deyişle, iç denetim geliştirmekte zorlanırlar. Şiddet kullanan kişilerin güdümüne kolaylıkla girme
Otoriter ana baba tutumunun olası en önemli olumsuz etkilerinden biri çocuğun, kendisini değersiz ve sevilmeyen bir çocuk olarak görmesidir.
Yorum Yazın